Patrimonio lúdico galego. Investigación, recursos e divulgación dos xogos tradicionais

 Publicado o libro de investigación promovido polo Observatorio do Patrimonio Lúdico Galego.  O día 11 de novembro, coincidindo coa festa da San Martiño, saíu do prelo a obra colectiva Patrimonio lúdico galego. Investigación, recursos e divulgación dos xogos tradicionais. Considerado xa un fito na historia da investigación do noso patrimonio lúdico, o libro foi escrito por un total de 42 especialistas, e está editado pola Universidade de Santiago e pola Secretaría Xeral da Lingua.  A obra recolle un total de 37 estudos e experiencias (acceso ao índice) desde os máis variados campos, agrupados en catro bloques diferentes.

Os 300 exemplares que foron impresos poden adquirirse no sitio web do Servizo de Publicacións da Universidade de Santiago. A obra coñecerá a súa versión en aberto dentro dun tempo. Están programadas xa diferentes presentacións do libro, que aspira a marcar un antes e un despois na historia lúdica de Galicia, ao longo de toda a xeografía galega. Serán anunciadas puntualmente.

Trompa

 .

 "Trátase dunha variante do xogo con peóns que ten a particularidade de que se practica cun peón grande autoconstruído (a trompa). A un cilindro de madeira duns 12-14 cm de altura e de 7-8 cm de diámetro, agúzaselle unha das puntas. No extremo aguzado crávase unha tachola ou unha punta cónica, da cal debe sobresaír a cabeza. Precísase tamén unha xostra (a zorrega ou látego), construída cun pau redondo a xeito de mango, duns 15 cm de lonxitude. Nun extremo fáiselle un entalle ou rebaixe, no que se cravan cinco ou seis tiras de lona ou coiro, duns 30 cm de longo por 1 cm de ancho.Para poñer en práctica o xogo débeselle imprimir á trompa un pequeno movemento de xiro coa man para que comece a bailar e, a continuación, darlle habelenciosamente sucesivas xostradas tratando de manter un movemento de rotación e outro de translación, simultáneo.A competición consiste en tratar de acadar coa trompa unha liña prefixada. De o conseguir, o xogador/a en cuestión, gaña. De non facelo, a vez pasa ao seguinte. Debe facerse notar que o máis frecuente é que a trompa siga unha liña crebada, e que incluso trace círculos. E tamén frecuentes, claro, que a trompa deixe de bailar antes de acadar o obxectivo." Fonde de orixe: Xogos Tradicionais Galegos.   VER VIDEO . Ver máis en Brinquedia

 

Brincaletras da "Buxaina"

 

Avión dardo - Papiroflexia

Avión para tirar con forza e que chegue lonxe. Ver pasos para facelo

Ver vídeo lanzando diferentes tipos de avións. 

Outros: Avión planeador 
 

Canción "Coma o trompo" - Os Ourensóns

Ven comigo "pra" rúa xogar coa bóla
ti me tiras punteirazos, eu che fago un paradón.
Tamén podemos, se queres, probar coa chave
dalle ás aspas co peso, ponlle toda a túa atención.
E non deixes de xirar, e non deixes de xirar
Fago o camiño como o trompo en San Martiño
fago o camiño e non deixo de xirar (bis)
Trouxen hoxe dous paus para divertirnos
lanza ao aire a billarda dalle forte co palán.
Máis tarde poderiamos marchar coas bicis
temos camiño dabondo e diante todo o serán.
E non deixes de xirar, e non deixes de xirar
Fago o camiño como o trompo en San Martiño
fago o camiño e non deixo de xirar.

Escoita a canción

Sacado da Páxina de Brinquedia

Música "A buxaina brincadeira"

 Escoita a música "A buxaina brincadeira" do albúm Cantareliña de Saraibas (1983) . 

Letra:

 

        Unha, dúas, tres,
catro, cinco, seis,
sete, oito, nove, dez.
Teño unha buxaina,
baila, baila, baila,
o mesmo no chan 
ou pola man, 
ela non para.
Teño unha piola,
tola, tola, tola, 
tece do dereito 
e do reves, 
enfia soa.
Coa miña buxaina
e a miña piola,
chámanme os rapaces
a ledicia
da escola.
Unha, dúas, tres,
catro, cinco, seis,
sete, oito, nove, dez.

Letra: Anxela Loureiro.
Música: Miguel Varela

           

Xogo Edilim - Paxaros do río Gafos (I-VI)

Estamos xa no VI bloque do Xogo Edilim sobre paxaros das nosas ribeiras. Centrado especialmente no Río Gafos da provincia de Pontevedra. Dende do último  podes acceder aos demais.

Os paxaros traballados nos diferentes bloques son:

BLOQUE I - Lavandeira, Gaivota, Merlo, Pomba, Pega, Corvo

BLOQUE II - Abelleiro, Azulenta, Anduriña, Arcea, Bilurico e Aveloíña

BLOQUE III - Papuxa, Pimpín, Gabeador, Lavanco, Liñaceiro e Rousinol

BLOQUE IV - Ganso, Xílgaro, Paporroibo, Escribenta, Verderolo e Pombo torcaz

BLOQUE V - Folosa amarela, Trallón cinsento,  Rabirrubio tizón, Estreliña riscada, Xirín común e Moucho das orellas

BLOQUE VI - Birrio, Garzota, Picafollas, Rula, Tordo e Peto

Dúas verdades e unha mentira

En especial para o noso Día dos Inocentes (1 de abril):

Cómo xogar?  1. Cada membro do grupo ten que anotar dúas verdades e unha mentira sobre si mesmos.

 2. As ideas a escribir poden ser simples pasatempos, intereses ou experiencias pasadas.
3. As mentiras poden ser, ou ben, unha parvada ou disparate; ou ben, poden semellar unha verdade, para que deste xeito sexa máis difícil de adiviñar.
4. Despois, imos compartir as declaracións de cada persoa e o grupo terá que adiviñar que afirmacións son falsas e cales son as verdadeiras.
5. Podemos anotar unha puntuación para ver quen é a persoa que adiviña a maior cantidade de mentiras, ou ben, simplemente xogar para divertirnos e coñecernos un pouco máis.

Descargar en PDF

O tren de caixa de mistos

Elaboración dun tren. Con caixas de mistos e un cordel fino ou con fío podemos elaborar un tren cos seus vagóns.    Ver vídeo

Boi de carozo de millo

Un carozo de millo con catro paus pequenos aguzados nas puntas, coma se fose un lapis. Facémoslle ao carozo dous buratos, un pouco inclinados cara a fóra, a unha distancia de 3 cm da parte máis grosa e separados entre si 1 cm. Deseguido, repetimos este mesmo proceso a uns 10 cm das patas de diante. Colocamos as patas nos seus buratos respectivos. Apañamos dous paus curvos e procuramos aguzalos e redondealos, de xeito que semellen o máis posible a uns cornos. Realizamos dous buracos, á altura do que vai ser a cabeza, un pouco ladeados. Espetámoslle os paus e xa está feito o boi. Ver como se fai .